Từ vựng ngữ pháp Minna bài 31

Thể hiện tại của động từ có thể chỉ ý muốn của người nói, nhưng để diễn tả một cách tích cực hơn về ý muốn của người nói, ta dùng một thể khác gọi là thể ý chí.

Cách tạo thể ý chí như sau :

*) Động từ nhóm I :  Thay âm cuối cùng của phần thể ます của động từ ( thuộc hàng い) bằng âm tương ứng ở hàngお sau đó thêm う  vào sau cùng :

あるき - ます  →　あるこう

のり - ます　  →　のろう

いそぎ - ます  →　いそごう

まち - ます　  →　まとう

やすみ - ます  →　やすもう

かい - ます　  →　かおう

あそび - ます  →　あそぼう

なおし - ます  →　なおそう

*) Động từ nhóm II :  Thêm よう vào sau phần thể ますcủa động từ.

かえ - ます    →　かえ-よう

み - ます　　→　みよう

おぼえ - ます　→　おぼえ-よう

おき - ます　　→　おきよう

*) Động từ nhóm III :

します　　　→　しよう

きます　　　→　こよう

N + します　→　N + しよう　

(しゅっせき します　→　しゅっせき しよう)

Lưu ý : Đây chính là thể thông thường của Vましょう mà ta đã học ở các bài trước.

*) Trong các câu văn ở thể thông thường :

- Thể ý chí được sử dụng thay cho ~ ましょう trong các câu văn ở thể thông thường :

Lưu ý : Như các bạn đã thấy ở trong ví dụ 2 và ví dụ 3, か ở cuối các câu không bị lược bỏ đi mặc dù chúng là các câu ở thể thông thường.

*) Động từ ở thể ý chí （Vよう） +  と思(おも)っています：

- Mẫu này dùng để bày tỏ ý định làm một việc gì đó của người nói. Mẫu “ động từ ở thể ý chí  (Vよう)  +  と思(おも)います” cũng có nghĩa gần giống như vậy. Điểm khác nhau giữa 2 mẫu trên là (Vようと思(おも)います)  dùng để diễn tả quyết định, phán đoán,ý định được đưa ra tức thời tại thời điểm nói, còn (Vようと思(おも)っています)  thì dùng khi người nói đã có quyết định, dự định đó từ trước và bây giờ người nói biểu lộ cho người nghe biết mình vẫn tiếp tục giữ quyết định, ý định đó.

- Vるつもり được dùng để diễn tả kế hoạch, dự định của người nói sẽ làm một việc gì đó, còn Vないつもり được dùng để diễn tả dự định của người nói về việc sẽ không làm một việc gì đó.

-「Vるつもりは　ありません」( Không có ý định làm V) thể hiện sự phủ định mạnh mẽ hơn so với「Vないつもりです」( Định không làm V).

*) Lưu ý :  

- Về mặt ý nghĩa, mẫu này gần giống với mẫu　「Vようと思(おも)っています」 ở trên, cùng nói về dự định làm việc gì đó của người nói, nhưng sử dụng mẫu này sẽ cho thấy người nói đã có kế hoạch cụ thể hơn về việc mình dự định làm, và khả năng thực hiện dự định đó cũng cao hơn so với sử dụng mẫu kia.

- Về ý nghĩa, 2 câu trên đều nhằm biểu đạt ý định đi Nhật du học của người nói. Tuy nhiên, nếu ở câu thứ 1, dự định đó có thể mới chỉ đơn thuần là ý nghĩ trong đầu của người nói, chưa có một sự chuẩn bị cụ thể nào, và khả năng thực hiện cũng không cao bằng ～つもりです. Ví dụ như 1 sinh viên năm 1 mới học tiếng Nhật và dự định khi tốt nghiệp xong sẽ đi du học à không có một sự chuẩn bị rõ ràng, cụ thể nào và khả năng thực hiện dự định đó cũng khá thấp. Còn ở câu 2, có thể thấy người nói đã có một kế hoạch để thực hiện dự tính của mình cụ thể hơn, ví dụ như gửi hồ sơ sang trường Đại học của Nhật, tìm thầy giáo giúp đỡ, tìm hiểu về visa, vé máy bay,… và khả năng thực hiện rõ ràng là cao hơn câu thứ 1.

- Ngoài ra, không dùng mẫu này khi nói về những dự định mà khoảng thời gian từ lúc đó đến lúc thực hiện kế hoạch khá ngắn:

- Không nên dùng mẫu 「Vるつもりですか」để hỏi trực tiếp người trên :

予定(よてい) có nghĩa là dự định, dự kiến. Nội dung của 予定(よてい) được biểu thị bằng động từ hoặc danh từ đứng trước nó. Vì mẫu câu này nói về một sự việc sẽ tiến hành trong tương lai, nên thì của mệnh đề bổ nghĩa cho 予定(よてい) phải ở thì hiện tại. Khác với 2 mẫu cũng nói về dự định ở trên là　～つもりです＆Vようとおもいます, chủ từ của mệnh đề bổ nghĩa có thể là người nói (ví dụ 1), người thứ 3 (ví dụ 3) hoặc một sự vật, sự việc nào đó (ví dụ 2).

Mẫu này chỉ một động tác chưa được hoàn tất hoặc một sự việc chưa xảy ra :

Trong văn viết, những từ chỉ vật thuộc nhómそ（それ、その、..） thường được dùng khi muốn nhắc lại những từ hoăc những mệnh đề đã được đề cập đến trước đó. Tuy vậy, đôi khi, người ta có thể dùng thay thế bằng các từ chỉ vật thuộc nhóm こ（これ、この,..） . Trong trường hợp này, người nói muốn miêu tả cho người đọc một thứ gì đó như thể nó thực sự tồn tại, hiện hữu ở trước mắt họ.

Lưu ý : Trong các trường hợp này, ta không được dùngあの.