Từ vựng ngữ pháp Minna bài 39

* Động từ
Khẳng định : động từ thể て,~
Phủ định : Động từ thể ない　なくて,~

*Tính từ
Tính từ đuôi い: Bỏ [い] thêm [くて]
Tính từ đuôi な: Bỏ [な] thêm [で]

*Danh từ : Thêm [で]

- Trong mẫu này, mệnh đề trước của câu biểu thị nguyên nhân và mệnh đề sau biểu thị kết quả xảy ra bởi nguyên nhân đó. Không giống như,～から mẫu câu này có nhiều hạn chế trong cách sử dụng.

1. Mệnh đề sau của câu không được chứa các từ thể hiện ý chí của người nói à các từ được sử dụng ở mệnh đề sau của câu được giới hạn ở 3 trường hợp sau đây:

- Các động từ và tính từ biểu hiện cảm xúc như : びっくりする、安心(あんしん)する、困(こま)る、さびしい、うれしい、残念(ざんねん)だ、….

- Các động từ ở thể khả năng hoặc các động từ diễn tả một trạng thái nào đó ( わかる,..)

- Một tình huống trong quá khứ :

2. Khi mệnh đề sau của câu có nội dung thể hiện ý chí của người nói ( mệnh lệnh, mời, yêu cầu,. ý định,..) thì không được sử dụng mẫu này để diễn tả nguyên nhân. Khi đó, ta sẽ dùng mẫu ～から đã học trước đây :

3. Trong mẫu câu này, mệnh đề trước và mệnh đề sau của câu có mối quan hệ trước sau về mặt thời gian. Nghĩa là sự việc ở MĐ trước phải xảy ra trước, rồi mới đến sự việc được đề cập đến ở MĐ sau.

Trong VD8 ở trên, rõ ràng sự việc được đề cập đến ở mệnh đề trước (buổi họp- ngày mai) diễn ra sau sự việc đươc đề cập đến ở mệnh đề sau (chuẩn bị tài liệu- hôm nay) nên không thể sử dụng mẫu này để diễn tả được. Khi đó, ta lại phải sử dụng ~ から như đã học trước đây.

Trợ từ で trong mẫu này được sử dụng để chỉ nguyên nhân. Danh từ N được sử dụng ở đây là những danh từ diễn tả một sự vật, sự việc có khả năng gây ra một kết quả gì đó như : các danh từ miêu tả về hiện tượng tự nhiên, miêu tả một sự kiện,.. ：地震(じしん) (động đất) 、火事(かじ) (hỏa hoạn)、事故  (じこ)(tai nạn),…. Cũng như mẫu câu 1 ở trên, không được sử dụng mẫu câu này khi mệnh đề sau で thể hiện ý chí của người nói.

--> MĐ sau biểu thị một sự thật trong quá khứ, ko thể hiện ý chí của người nói.

Trong VD3, việc sẽ nghỉ làm thể hiện ý chí của người nóià không được dùng mẫu trên để biểu thị nguyên nhân. Trong những trường hợp này, ta dùng ~から như đã học.

- Cũng giống như ～から mà chúng ta đã học ở bài 9 、～ので cũng được dùng để chỉ nguyên nhân, lý do. Trong khi ～から nhấn mạnh một cách chủ quan nguyên nhân thì ～ので lại trình bày một cách khách quan về mối liên hệ giữa nguyên nhân và kết quả như là một diễn biến tự nhiên.

- Vì thế, sử dụng　～ので  giúp làm mềm quan điểm của người nói, khiến người nghe không có cảm giác bị áp đặt.～ので  thường được dùng khi muốn trình bày một cách nhẹ nhàng về lý do khi muốn xin phép hoặc đưa ra lời giải thích.

- Tương tự như ở VD 1, ở 2 câu trong VD2 thì câu dùng ～からtạo cho người nghe cảm giác người nói coi việc mình có việc bận là trên hết, và dùng lý do đó để áp đặt cho người nghe. Còn câu dùng～ので thì sẽ tạo cho người nghe cảm giác người nói khi trình bày lý do thì có ý không muốn đề cập quá nhiều đến việc của cá nhân mình, vì người nói biết rằng vì việc của mình mà làm phiền đến người khác là không tốt.

Do đây là cách diễn đạt mềm mỏng nên nó không sử dụng thể mệnh lệnh, thể cấm đoán ở đằng sau câu văn:

Lưu ý :

Mệnh đề trước ～ので thường ở thể văn thông thường. Tuy nhiên,khi muốn nói lịch sự hơn, ta có thể dùng thể văn lịch sử ở mệnh đề trước ～ので.

- Trong văn viết ít khi dùng ～から mà thường dùng ～ので nhiều hơn.

- Trong văn nói( hội thoại hàng ngày) ta có thể dùng cả ～から và ので. Có thể dùng ～から trong cả những câu văn ở thể thông thường ( khi nói chuyện với bạn bè,..) hoặc ở thể văn lịch sự ( nói với thầy cô, cấp trên,..). Còn trong hội thoại,～ので chỉ dùng với thể văn lịch sự, khi nói bằng thể thông thường ( VD: khi nói chuyện với bạn bè,.) thì không dùng ～ので.

- 途中(とちゅう)で có nghĩa là  “ giữa lúc”, “ trên đường”.