Nếu có dịp đến Nhật Bản, bạn có thể bắt gặp hình ảnh những cô gái Nhật mặc Kimono, trang điểm phấn nền dày, màu trắng với son môi màu đỏ, viền mắt đỏ và đen quanh mắt. Đó có phải là một Geisha không, và Geisha là gì?
I.GEISHA LÀ GÌ? MAIKO LÀ GÌ?
Geisha (tiếng Nhật: 藝[芸]者 – Nghệ giả, mang ý nghĩa “con người của nghệ thuật”) là một từ trong tiếng Nhật nói về các nghệ sĩ với tài năng ca múa nhạc. Đây được xem là một loại hình nghệ thuật truyền thống tại xứ Phù Tang.
Bạn đã biết Geisha là gì, vậy còn các Maiko? Maiko có nghĩa là là một Geisha đang tập sự, ở độ tuổi từ 15 – 20 tuổi. Các maiko sẽ được các geisha dìu dắt và hướng dẫn đến khi có thể tự hành nghề.
Để được xem là một nghệ nhân Geisha, một cô gái phải trải qua quá trình đào tạo nhiều năm, cũng như rèn luyện kỹ năng cầm kỳ thi hoạ.
Sứ mệnh của họ là thể hiện những nét đẹp trong văn hoá của đất nước Nhật qua việc đàn hát, nhảy múa, hầu rượu và trò chuyện…
Tuy nhiên…
…cũng chính vì điều này mà dẫn đến một số sự hiểu sai, nhận định sai về nghề Geisha.
Trong nghề Geisha, các cô gái có thể dùng một số hành động mang tính tán tỉnh, trêu chọc. Nhưng một nguyên tắc quan trọng trong nghề đó là họ sẽ không bán dâm. “Mãi nghệ, không mãi dâm” là điều mà Geisha nào cũng phải học.
Câu nói trên để tuyên bố Geisha là một nghề đáng được tôn trọng, và có sứ mạng truyền tải những nét đặc sắc, tinh tuý trong nền văn hoá người Nhật.
Nhiều người lầm tưởng geisha là gái làng chơi, bởi họ làm công việc mua vui, phục vụ các quý ông. Nhưng qua những dòng mô tả về một geisha, ta chợt nhận ra họ không phải là những kỹ nữ thông thường.
“Geisha” trong tiếng Nhật có chữ “gei” có nghĩa là “nghệ thuật”. Một cô gái trở thành geisha phải trải qua khóa huấn luyện khắc nghiệt từ khi còn là một đứa trẻ. Không chỉ có nhan sắc, một geisha được học từ đi đứng, nói năng, cách pha trà, cử chỉ, động tác giao tiếp,…
Những người khách chỉ tìm đến với các geisha tại các quán rượu để giải trí, trò chuyện và thưởng thức tiệc rượu.
Hầu hết khách của các Geisha là tầng lớp danh giá thượng lưu. Để phục vụ chu đáo cho tầng lớp này, các Geisha đều phải thuộc nằm lòng những kỹ năng cần thiết như: biết chơi nhạc cụ Shamisen (1 loại đàn của Nhật), biết múa hát, mặc kimono đúng kiểu, chỉn chu từ cách trò chuyện cho đến đi đứng…
==> Có thể một ngày nào bạn sẽ có cơ hội du lịch tại thủ đô Tokyo. Bạn đã có kế hoạch làm gì ở đấy chưa? Thử xem ngay: “100 VIỆC KHI ĐI DU LỊCH NHẬT BẢN NHẤT ĐỊNH PHẢI THỬ MỘT LẦN Ở TOKYO!!!” nhé.
II.GEISHA LÀ NGHỀ CHỈ DÀNH CHO NỮ? CÓ CÁC GEISHA NAM KHÔNG?
Câu trả lời là có đấy các bạn ạ!
Bên cạnh các geisha nữ, nghề geisha cũng được hình thành từ thế kỉ thứ 13, với công việc là ca hát, nhảy múa cho các lãnh chúa, hoặc tầng lớp thượng lưu.
Các geisha nam cũng được đào tạo đầy đủ các kỹ năng cần thiết như: đàn hát, trà đạo, múa, trò chuyện… Đến thế kỉ 16, các geisha nam chính thức được đặt tên riêng là “taikomochi”. Xét về vai vế, họ ngang bằng so với các geisha nữ khác.
Ngày nay, nghề geisha nam vẫn tồn tại để phục vụ mọi tầng lớp từ những quý bà, quý cô muốn có người tâm sự, thậm chí phục vụ cả những người đàn ông đồng tính.
Roland – một trong những geisha nam nổi tiếng tại Nhật Bản có được cuộc sống giàu có của một ông hoàng chỉ nhờ nghề geisha, thậm chí anh từng kiếm được đến 10 triệu yên ( hơn 2 tỷ đồng) chỉ trong 3 tiếng vào ngày sinh nhật mình.
Nếu bạn quan tâm về những nghề nghiệp lương cao ở Nhật Bản, bạn phải biết ngay về: “VIỆC LÀM TIẾNG NHẬT: TOP 7 NGÀNH NGHỀ LƯƠNG CAO NHẤT 2020“.
III.NHỮNG BỘ PHIM VÀ TÁC PHẨM VĂN HỌC CUỐN HÚT VỀ CÁC GEISHA
1. Memoirs of a geisha (tiểu thuyết và phim)
Memoirs of a geisha (Hồi ức của một Geisha) là cuốn tiểu thuyết nổi tiếng toàn thế giới của nhà văn Arthur Golden, được xuất bản năm 1997. Đây là cuốn sách viết về một câu chuyện đời có thật về một Geisha ở Kyoto, Nhật Bản vào thời thế chiến thứ hai.
Truyện kể về những năm tháng của cô bé Chiyo Sakamoto, từ năm 9 tuổi bị bán cho một nhà Geisha quận Gion, Kyoto. Bởi vẻ ngoài xinh xắn và đôi mắt xám rất đặc biệt, cô bé bị đối xử tồi tệ bởi một đàn chị xinh đẹp trong nghề là Hatsumomo.
Chiyo gặp phải rất nhiều khó khăn, hãm hại từ đàn chị và những người khác để dập tắt ước mơ thành một geisha của cô. Tuy nhiên, cô bé vẫn kiên trì không bỏ cuộc, cho tới một ngày cơ hội đã mỉm cười với cô bé…
2.The Geisha House (phim)
Nội dung kể về cô gái trẻ Toriko được trở thành tạp vụ trong một ngôi nhà của các Geisha, và được huấn luyện các kỹ năng cần thiết để trở thành một Maiko (Geisha tập sự).
Bộ phim này khắc hoạ lên được một bức tranh thực tế về nghề nghiệp và đời sống của một Geisha, những nội quy họ phải tuân thủ, tình yêu và vẻ đẹp về nhân cách…
==> Nếu là một người yêu thích các bộ phim tình cảm hấp dẫn, bạn nhất định phải thử ngay: TOP 15 PHIM TÌNH CẢM NHẬT BẢN “VỪA HAY VỪA LẠ” ĐÁNG XEM NHẤT 2020 này!
3.The Life of Oharu (phim)
Bối cảnh phim kể về cô gái Oharu trong thế kỷ 17 tại Nhật Bản. Khi còn là thiếu nữ, Oharu đã bất chấp danh dự của gia đình mình khi yêu một anh chàng samurai tên là Toshiro Mifune.
Sau đó, cô lại trở thành người tình của hoàng tử Nhật Bản, và bị hắn bỏ rơi dù đã sinh hạ đứa con của người này. Tồi tệ hơn, cô còn bị bố mình bán và nhà thổ và phải sống cuộc đời của một gái điếm. Cuộc đời của cô lúc thăng lúc trầm với bao nhiều cay đắng và nước mắt…
IV. CÁC GEISHA PHẢI TRANG ĐIỂM VÀ CÓ NGOẠI HÌNH NHƯ THẾ NÀO?
Ngoại hình và phục trang của một Geisha sẽ có sự khác nhau dựa trên độ tuổi hoặc danh tiếng. Những Geisha trẻ sẽ có kiểu trang điểm trẻ trung và đậm hơn, trong khi một số Geisha lớn tuổi và có danh tiếng sẽ trang điểm trầm hơn.
1.Cách trang điểm phổ biến
Cách trang điểm truyền thống của Geisha thường là một lớp phấn nèn dày màu trắng toát che phủ gương mặt, son môi màu đỏ chót và có viền đỏ với đen quanh đôi mắt.
Thứ tự trang điểm của một Geisha như sau:
- Đầu tiên, họ sẽ bôi một chút sáp ong hoặc dầu, còn gọi là bintsuke – abura lên da.
- Sau đó, lớp phấn trắng sẽ được trộn chung với một chút nước thành một lớp sền sệt, và họ bôi nó lên da mặt bởi một cây cọ. Người ta sẽ bôi lên khắp trên mặt. cổ, vùng ngực và thậm chí cả đôi bàn tay… Họ cũng để lại hai đến ba vùng tối (thường có dạng chữ “W” hoặc “V”) ở khu vực bên trái váy không lên để ngụ ý về tính gợi dục truyền thống.
- Khi phủ1 phấn nền xong, người ta dùng miếng bọt biển nhằm dặm phấn cho trải đều khắp các khu vực bôi.
- Khi trang điểm mắt và lông mày, Geisha tô màu đen trong khi các maiko to màu đỏ tươi quanh viền.
- Tiếp đó các geisha sẽ tô đôi môi bằng cây cọ nhỏ. Chất đường kết tinh trong đó giúp tăng sắc tươi và mịn cho đôi môi.
Vào 3 năm đầu tiên, các Maiko được yêu cầu phải luôn trang điểm như trên. Lúc khởi đầu hành nghề họ sẽ được một tiền bối trong nghề, hoặc một “Okami” – tức người chủ của toàn ngôi nhà nơi Geisha ở và tập sự chỉ dẫn. Một khi đã thành thạo, các Geisha sẽ tự trang trí cho bản thân.
Khi Geisha đã làm việc hơn 3 năm, họ sẽ chuyển đổi cách trang điểm thành vẻ dịu dàng hơn. Điều đó chứng tỏ cho việc họ đã là những Geisha thành thục và chuyên nghiệp, và phong cách trang điểm như vậy sẽ tôn thêm nét đẹp tự nhiên của họ.
==> Bên cạnh Geisha, đất nước Nhật Bản còn nổi tiếng với rất nhiều nét văn hoá và nghệ thuật lạ lùng mà bạn nên thử khám phá: ĐẤT NƯỚC NHẬT BẢN & NHỮNG LOẠI HÌNH VĂN HOÁ “KINH ĐIỂN” VƯƠN TẦM THẾ GIỚI
2. Trang phục của một Geisha
Trang phục không thể thiếu của bất kì một Geisha nào đó là Kimono. Các Maiko thường mặc Kimono với nhiều màu sắc, obi (nơ lưng) thường rất to và sặc sỡ. Trong khi đó các Geisha lớn tuổi lại mặc Kimono với hoa văn và phong cách dịu dàng, nhẹ nhàng hơn.
Đặc biệt, phong cách hoa văn các bộ kimono mà geisha mặc còn phụ thuộc vào các mùa hoặc các thời điểm, sự kiện trong năm của người Nhật.
3. Kiểu tóc của các Geisha
Trong các thời kì lịch sử, có giai đoạn các geishageisha thường để xoã tóc, có giai đoạn họ lại vấn tóc lên.
Đến thế kỉ 17, các Geisha thường cột tóc và phát triển thành kiểu tóc shimada mà đa số các Geisha cho đến nay vẫn hay dùng. Có 4 kiểu cột tóc shimada phổ biến nhất, đó là:
- Phong cách Taka Shimada: tóc được búi lên cao, thường dùng cho các cô gái trẻ và chưa lập gia đình.
- Phong cách Tsubushi Shimada: dạng búi tóc thấp hơn so với Taka shimada, thường dùng cho những phụ nữ lớn tuổi hơn.
- Phong cách Uiwata: Tóc được búi lên kèm theo một tấm vải bông màu.
- Phong cách Maiko: Thường dùng cho các Maiko, tóc được búi lên theo hình dạng giống như quả đào.
Ngày nay, nhiều Geisha có thể sử dụng tóc giả khi hành nghề. Các bộ tóc giả đó cũng phải được bảo dưỡng thật cẩn thận bởi các nghệ nhân có kỹ năng bảo dưỡng cao.
V. VẬY NGUỒN GỐC CỦA NGHỀ GEISHA BẮT ĐẦU TỪ ĐÂU?
Theo trang wikipedia cho biết: Các Geisha hình thành từ những cô gái hành nghề ca múa rong ngoài đường thời đại Mạc phủ – một giai đoạn trong lịch sử nước Nhật từ năm 1185 tới 1867.
Vào giai đoạn thế kỉ XVII. chế độ Mạc Phủ Tokugawa ở Nhật đã ra sắc lệnh cấm hành nghề bán dâm tư nhân ( tuy nhiên các kỹ viện cho chính quyền lập ra vẫn được phép hoạt động).
Trước bối cảnh đó, nhiều gái mại dâm bắt buộc phải chuyển sang hành nghề đi lang thang mọi nơi để biểu diễn tiết mục múa hát, chơi đàn…để trốn thuế.
Cho tới giữa thế kỉ XVIII, nghề Geisha chính thức được hợp thức hoá thành một nghề nghiệp được cho phép, và thiết lập những tập tục cũng như quy định riêng:
Nghề Geisha không được bán dâm, cũng không được phép hết hôn. Họ chỉ được phép lập gia đình và sinh con nếu kết thúc sự nghiệp của mình.
Tại thời kì đó, Geisha phục vụ chủ yếu cho giai cấp võ sĩ thống trị. Thời gian về sau, họ còn được phép phục vụ cho cả giai cấp thương nhân khi nước Nhật bắt đầu hình thành chủ nghĩa tư bản.
Ngày nay, chi phí để mời 3 Geisha đến phục vụ trong một bữa tiệc có giá cả từ 750 USD (tương đương17~18 triệu VNĐ). Việc gọi Geisha phục vụ trở thành biểu hiện cho sự giàu có và địa vị của một người.
————
Qua bài viết này, hẳn là các bạn đã nắm được khái niệm Geisha là gì và có địa vị, vai trò thế nào trong xã hội Nhật. Bạn có biết, nền văn hoá Nhật còn vô vàn những nét thú vị và những loại hình nghệ thuật “có một không hai” trên thế giới không?
Học tiếng Nhật là một trong những cách tìm hiểu và khám phá văn hoá Nhật cụ thể nhất. Bạn có hứng thú học thử tiếng Nhật không? Trong tháng này, Riki có rất nhiều ưu đãi dành cho các bạn đăng ký học, tìm hiểu ngay tại đây bạn nhé:
